OTİZMİ OLAN BİREYLERE YÖNELİK ERKEN YOĞUN DAVRANIŞSAL EĞİTİM/ OTİSTİK ÇOCUKLAR İÇİN DAVRANIŞSAL EĞİTİM PROGRAMI (OÇİDEP)

Erken yoğun davranışsal uygulama/eğitim (EIBI-Early Intensive Behavioral Intervention), uygulamalı davranış analizi ilke ve yöntemlerinin sistematik kullanımıyla otizmi olan çocukların tüm gelişim alanlarındaki becerilerinde kalıcı değişiklikler ve gelişmeler sağlamak amacıyla Ivar Lovaas (1981, 2003) tarafından geliştirilmiş bilimsel dayanaklı bir uygulamadır. Bu tür eğitimlerde, alanda yetişmiş eğitmenler tarafından en az altı ay boyunca, haftanın beş-yedi günü, günde dört-altı saat olmak üzere haftada yekün 30-40 saat ayrık denemeli öğretim formatında bire-bir öğretim yapılması planlanmaktadır.
Türkiye’deyse alanyazına geçmiş eve dayalı erken yoğun davranışsal eğitim Otistik Çocuklar için Davranışsal Eğitim Programıyla (OÇİDEP) yürütülmektedir. Yoğun, kesintisiz ve bire-bir davranışsal eğitim sağlamayı amaçlayan OÇİDEP’te esas vurgu çocuğun yaratılan öğrenme ortamında eğlendirilerek eğitilmesidir. OÇİDEP’in içeriği, çocuğa kazandırılması hedeflenen farklı düzeylerdeki beceri gruplarından oluşmaktadır (Kırcaali-İftar, 2007). OÇİDEP’te öğretime eşleme, taklit, alıcı dil ve oyun becerileriyle başlanmaktadır. Çocuğun özelliklerine bağlı olarak anlat?m edici dil becerilerini geliştirmek amacıyla fırsat öğretimine ve/veya PECS’e de yer verilmektedir. Ayrıca, her çocuğun en geç iki yıl içinde oyun grubu, sosyal beceri grubu yuva vb. akran etkileşimi olanaklarından yararlanması da hedeflenmektedir. Eğitimlerin nihai amacı çocuğu kaynaştırma ortamlarına iç etmektir.
OÇİDEP’e dayalı eğitim, masa başında yanlışsız öğretim formatıyla bire-bir yürütülen
ayrık denemeler ve serbest oyunlardan oluşmaktadır. Bir başka deyişle, OÇİDEP’e dayalı eğitimler 45’er dakikalık öğretim oturumlarıyla ve 15’er dakikalık teneffüs aralarıyla yürütülür. 45 dakikalık bir öğretim oturumunun çok sayıda iki-beş dakikalık ayrık denemeli öğretim sunumu ile bu sunumlar arasında iki dakikalık oyun aralarından oluşması sağlanır.
Deneme aralarındaki oyun zamanları ve 15 dakikalık teneffüslerde bilhassa iletişim-etkileşim, rahatlama, dikkatini odaklama, bir sonraki tecrübe için hazırlanma, genelleme, kalıcılık, vb. amaçlı oyunlara ağırlık verilmektedir.
OÇİDEP tarzı programlar en az iki eğitmen, bir danışman ve bir koordinatörden oluşan bir ekip tarafından genellikle evlerde yürütülmektedir. Ancak, OÇİDEP farklı düzenlemelerle (örneğin, kurulu? ortamlarında, tek eğitmen, daha az saat, daha az danışmanlık vb.) ve bire-bir eğitim ortamlarında da kullanılabilmektedir.
Gereğince uygulandığında OÇİDEP benzeri programların otistik çocukların gelişiminde çok etkili olduğuna ilişkin bilimsel araştırma bulguları vardır (örneğin, Sallows ve Graupner, 2005).


.ALINTIDIR.